IJzeren koninkrijk. Opkomst en ondergang van Pruisen (1600-1947).

Pruisen is altijd een beetje tussen de plooien van de geschiedschrijving gevallen. We hebben het vooral over Spanje, Engeland, Frankrijk, eventueel Oostenrijk-Hongarije en Duitsland. Maar aan de oorsprong van Duitsland ligt wel degelijk Pruisen, met in hert daarvan Berlijn. Als er al over Pruisen gesproken wordt, is het in militaire termen. Op de cover van het boek staat … een pinhelm .Het is onloochenbaar dat dit militaire aspect cruciaal is om het verleden van Pruisen te kennen, maat Clark toont gelukkig aan dat het rijk van de Hohenzollern heel wat meer te bieden heeft. Zo is er het verrassende hoofdstuk over de invloed van het protestantisme. De opgang van Pruisen in Duitsland is van doorslaggevende betekenis geweest voor Duitsland (Eerste en Tweede Wereldoorlog). Tussendoor maken we uitgebreid kennis met figuren als Voltaire (naar Pruisen gevlucht), Blücher, Bismarck en Hindenburg. Het is jammer dat Clark zich volledig focust op de politieke en militaire geschiedenis van het ijzeren koninkrijk. We krijgen geheel geen inkijk in het artistieke en amper in het intellectuele (hoofdstuk 8) leven. Hij besteedt wel heel wat aandacht aan de religieuze geschiedenis, want Pruisen wordt gekenmerkt door talrijke geloofsconflicten. Wellicht is dit tonogtoe de meest uitvoerige studie over Pruisen. Hij zal wel een tijdje een referentiepunt blijven. (SG)

C. CLARK, IJzeren koninkrijk. Opkomst en ondergang van Pruisen (1600-1947)., Amsterdam/Antwerpen (De bezige bij), 2016
59,9 EUR