God in de oorlog. De rol van de Kerk in Europa (1939-1945).

Het verhaal van God in de oorlog is vooral het verhaal van zijn handlangers in de oorlog. Het is een bijzonder gemengde geschiedenis. De flauwe beschuldigingen aan het adres van paus Pius XII (door onder meer de ideologisch gedreven auteur Dirk Verhofstadt, wiens boek dan ook niet door Jan Bank geconsulteerd werd) doen afbreuk aan de complexiteit van het geheel. In dit boek zien we een eindeloos grijs. Er is ook wit en zwart. Er zijn bijvoorbeeld de martelaars als Kolbe, Stein en Bonhoeffer die compromisloos gebleven zijn en dat met hun dood hebben bekocht. Er zijn de regelrechte collaborateurs, vooral in de orthodoxe kerk die doorgaans zeer nationalistisch is en ook in de Duitse kerken. Maar doorgaans zijn er de talloze clerici die naar de best mogelijke weg gezocht hebben, ergens in het midden. Dat is de grote grijze zone. Jan Bank probeert aan al die zones recht te doen in een genuanceerde studie. We onthouden vooral dat de nazi’s niet enkel joden viseerden, maar ook leden van andere religies en kerken die zich ietwat kritisch opstelden. België krijgt met Van Roey zelfs enkele aparte bladzijden in het boek. (JG)

J. BANK, God in de oorlog. De rol van de Kerk in Europa (1939-1945)., Amsterdam (Balans), 2015